Nöromonitörizasyon

Nöromonitörizasyon, cerrahi müdahaleler sırasında sinir sistemi fonksiyonlarının gerçek zamanlı olarak izlenmesini sağlayan ileri düzey bir tıbbi teknolojidir. Bu yöntem sayesinde özellikle beyin, omurilik ve periferik sinirlerin yer aldığı ameliyatlarda sinir hasarı riski minimuma indirilebilir. Operasyon sırasında sinirlerin elektriksel aktiviteleri özel cihazlarla takip edilerek cerrahın sinirlere zarar vermeden işlemini gerçekleştirmesi sağlanır.

Özellikle beyin tümörü ameliyatları, omurilik cerrahileri, skolyoz düzeltme operasyonları, boyun ve bel fıtığı ameliyatları, tiroit ve paratiroit cerrahileri gibi sinirlere yakın çalışılan cerrahilerde yaygın olarak kullanılmaktadır. Hastanın sinir sisteminin korunmasına büyük katkı sağlayan nöromonitörizasyon, modern cerrahinin güvenliğini artıran önemli bir araçtır.

Nöromonitörizasyon Nedir?

Nöromonitörizasyon, cerrahi işlemler sırasında sinir sistemi fonksiyonlarının anlık olarak izlenmesini sağlayan özel bir nörofizyolojik izlem yöntemidir. Bu teknoloji, sinirlerin ve beyin yapılarına ait işlevlerin ameliyat süresince sürekli kontrol altında tutulmasını sağlayarak, olası sinir hasarlarını önlemeye yardımcı olur.

Sinirlerin elektriksel aktiviteleri, vücuda yerleştirilen özel elektrotlar aracılığıyla ölçülür ve bu sinyaller gerçek zamanlı olarak değerlendirilir. Cerrah bu sayede sinirlere zarar verme riski taşıyan durumları erken fark edebilir ve müdahalesini buna göre yönlendirebilir.

Özellikle şu ameliyatlarda sıkça kullanılır:

• Beyin ve omurilik cerrahileri
• Skolyoz ve omurga düzeltme ameliyatları
• Boyun ve bel fıtığı operasyonları
• Tiroit ve paratiroit ameliyatları
• Akustik nörinom ve kafa tabanı cerrahileri

Nöromonitörizasyon; motor sinir izleme (EMG), duyusal yanıt izleme (SEP), motor uyarılmış potansiyeller (MEP) ve beyin dalgalarının izlenmesi (EEG) gibi çeşitli tekniklerle gerçekleştirilir. Bu yöntem sayesinde hasta güvenliği önemli ölçüde artırılırken, ameliyat sonrası oluşabilecek felç, his kaybı veya konuşma bozukluğu gibi komplikasyonların önüne geçilmesi amaçlanır.

Nöromonitörizasyon Hangi Hastalıklarda Kullanılır?

Nöromonitörizasyon, sinir yapılarının risk altında olduğu cerrahi girişimlerde hastayı korumak ve kalıcı hasarları önlemek amacıyla kullanılır. Özellikle beyin, omurilik ve periferik sinirlerin geçtiği alanlarda yapılan ameliyatlarda büyük önem taşır. İşte nöromonitörizasyonun yaygın olarak kullanıldığı bazı hastalık ve durumlar:

• Beyin tümörleri (özellikle motor veya konuşma alanına yakın tümörler)
• Epilepsi cerrahisi
• Anevrizma ve damar malformasyonu operasyonları
• Kafa tabanı tümörleri
• Beyin sapı cerrahileri
• Skolyoz ve kifoz gibi omurga eğrilikleri
• Boyun ve bel fıtığı ameliyatları
• Omurilik kanal daralması (spinal stenoz)
• Omurilik tümörleri
• Travmaya bağlı omurga kırıkları
• Tiroit ve paratiroit cerrahileri
• Akustik nörinom (işitme siniri tümörü)
• Yüz siniri tümörleri
• Koklear implantasyon
• Beyin sapı implantı cerrahileri
• Spastisite (kas sertliği) cerrahileri
• Çocukluk çağı nörolojik deformiteleri
• Multipl skleroz (MS) gibi hastalıkların tanısında elektrofizyolojik değerlendirme amaçlı

Nöromonitörizasyon, özellikle sinir yapılarının korunmasının hayati önem taşıdığı durumlarda uygulanarak hem cerrahın yönlendirilmesine yardımcı olur hem de hastanın ameliyat sonrası yaşam kalitesini korur.

Nöromonitörizasyon Sisteminin özellikleri Nelerdir?

Nöromonitörizasyon sistemleri, ameliyat sırasında sinir sistemi fonksiyonlarını gerçek zamanlı olarak izleyebilen gelişmiş teknolojik cihazlardır. Cerrahın, sinirlere zarar verme riskini azaltmasına yardımcı olan bu sistemler, hassas yapılar üzerinde güvenli cerrahi yapılmasını mümkün kılar. İşte nöromonitörizasyon sistemlerinin öne çıkan teknik ve işlevsel özellikleri:

• Gerçek Zamanlı İzleme (Real-Time Monitoring): Sinirlerin elektriksel uyarılara verdiği yanıtlar anlık olarak görüntülenir. Cerrahi esnada ani sinir zedelenmeleri erken tespit edilerek müdahale edilir.
• SEP (Somatosensory Evoked Potentials): Duyu yollarının izlenmesini sağlar.
• MEP (Motor Evoked Potentials): Motor sinir yollarının izlenmesini sağlar.
• EMG (Elektromiyografi): Kas aktivitesini ölçer, sinir bütünlüğünü gösterir.
• EEG (Elektroensefalografi): Beyin dalgalarının izlenmesini sağlar.
• Gelişmiş Uyaran ve Kayıt Teknolojisi: Düşük voltajlı, hassas elektriksel uyarılarla sinirler stimüle edilir. Özel elektrotlar aracılığıyla kas yanıtları ölçülür. Yüksek çözünürlüklü sinyal kaydedici modüller içerir.
• Çok Kanallı Çalışma Özelliği: Aynı anda birden fazla sinir bölgesi izlenebilir. Örneğin hem yüz siniri hem işitme siniri aynı anda gözlenebilir.
• Kullanıcı Dostu Arayüz: Geniş ve renkli ekranlarla görsel geri bildirim sağlar. Cerrah ve nörofizyolog tarafından kolayca yorumlanabilir. Alarm sistemi ile riskli durumlar anında bildirilir.
• Hassasiyet ve Güvenilirlik: Mikroskobik düzeyde sinir tepkilerini algılayabilir. Yanlış pozitif ya da negatif oranları düşüktür.
• Kayıt ve Raporlama Özelliği: Ameliyat sırasında alınan veriler kaydedilebilir. Ameliyat sonrası detaylı analiz ve raporlamaya olanak tanır.

Bu özellikleri sayesinde nöromonitörizasyon sistemleri, modern cerrahinin vazgeçilmez destek araçlarından biri hâline gelmiştir.

Nöromonitmrizasyon Hakkında Sık Sorulan Sorular?

Neden nöromonitörizasyona ihtiyaç duyulur?

Beyin, omurilik ve sinirlerin yakınında yapılan cerrahilerde, istemsiz olarak sinirlere zarar verme riski vardır. Nöromonitörizasyon, bu sinirleri izleyerek cerrahı uyarır ve kalıcı hasarları önlemeye yardımcı olur.

Hasta için riskli midir? Acı verir mi?

Hayır. Nöromonitörizasyon tamamen ağrısız ve güvenlidir. Hasta genel anestezi altındayken uygulanır, hiçbir rahatsızlık hissedilmez.

Nöromonitörizasyon ameliyatı daha mı uzun sürer?

Hazırlık aşamaları birkaç dakika sürebilir ancak toplam ameliyat süresine etkisi çok minimaldir. Kazandırdığı güvenlik, bu süre farkına fazlasıyla değerdir.

Her hastanede nöromonitörizasyon yapılabilir mi?

Hayır. Bu işlem için özel ekipman ve bu sistemi uygulayabilecek eğitimli nörofizyoloji teknikerleri veya uzmanlar gerekir. Genellikle büyük ve donanımlı hastanelerde uygulanır.

Bu sistem kesin olarak sinir hasarını engeller mi?

Yüksek oranda önlemeye yardımcı olur, ancak yüzde 100 garanti veremez. Yine de sinir zedelenmesi riskini ciddi şekilde azaltır.

Ekstra bir maliyeti var mı?

Bazı özel hastanelerde ek ücretlendirme olabilir. Ancak çoğu durumda, olası komplikasyonları önleyerek uzun vadede hem sağlık hem maliyet açısından avantaj sağlar.